Današnji oblik zidina formiran je krajem 18. veka, s tim što je najveći deo građevina i zgrada koji su postojale u okviru tvrđave srušen u raznim ratovima. Više o istoriji Beograda možete da saznate ovde, a mapu tvrđave ćete naći ovde.

GORNJI GRAD je srce tvrđave, poslednja odbrana Beograda i mesto gde su živeli zapovednici grada. U doba Rimskog carstva imao je pravougaoni oblik, u toku srednjeg veka njegova se površina značajno proširuje ali su zidovi i dalje paralelni, sa brojnim kulama za strelce. Zbog pojave i razvoja artiljerije, Gornji grad se proširuje i utvrđuje novim sistemom zidova sa trouglastim ravelinima i bastionima. Ovi zidovi u savremeno doba pružaju puno skrovitih mesta za zaljubljene parove. Osim Vojnog muzeja i prvog masonskog hrama u Beogradu (galerija Prirodnjačkog muzeja), ovo su još neka zanimljiva mesta koja možete da vidite u Gornjem gradu: Pobednik, simbol Beograda visok 14m, bronzani spomenik na kamenom stubu. Postavljen je 1928. godine, na desetogodišnjicu proboja Solunskog fronta (velike pobede srpske vojske u Prvom

svetskom ratu). Autor je Ivan Meštrović. Prvobitno je trebalo da bude postavljen na Terazijama, ali je odlučeno da se postavi na današnje mesto zbog velikog otpora javnosti da realno prikazan goli muškarac stoji u centru grada. "Licem" je okrenut prema Zemunu. Sa platoa pored Pobednika pruža se pogled na najlepše zalaske sunca koje možete da vidite u centru nekog evropskog glavnog grada. Na platou možete da pogledate maketu Gornjeg grada iz doba Despota Stefana Lazarevića. Najveći deo njegovog zamka je srušen u velikoj eksploziji barutnog magacina 1690. g.

Despot Stefan Lazarević (1377–1427), vitez i pesnik, prvi je od Beograda napravio prestonicu srpskih zemalja i posvetio ga Presvetoj Bogorodici. Bio je jedan od najobrazovanijih ljudi svog doba, a istakao se i junaštvom u mnogim bitkama. Bio je među najuglednijim vitezovima Zmajevog reda. Despotova kapija je izgrađena u prvoj polovini 15. veka i predstavlja najbolje sačuvani deo njegovog srednjevekovnog utvrđenja. Bila je glavna kapija Gornjeg grada i ispred nje se nalazio pokretni most. U kuli pored kapije smeštena je Astronomska opservatorija sa čijih teleskopa ponekada možete da posmatrate nebeska tela (Tel. za informacije: 3032-133). Severni zid Gornjeg grada je omiljeno mesto beogradskoj omladini za druženje uz pivo i gitaru ili romantične izjave ljubavi uz pogled koji oduzima dah.

Zindan-kapija: izgrađena je polovinom 15. veka i bila je najbolje utvrđen ulaz u tvrđavu. Podrumski deo ovog objekta služio je kao tamnica. U neposrednoj blizini je restoran "Kalemegdanska terasa", odlično mesto za predah i ručak uz pogled na reku. Nemojte da vas uplaši formalni doček hostesa na ulazu, najčešće će vam naći sto i ako nemate rezervaciju (mada se vikendom dešava da zbog proslava venčanja restoran bude kompletno zakupljen).
Na sredini parka u Gornjem gradu nalazi se Turbe (grob) Velikog vezira Osmanskog carstva Silahdar Damad Ali Paše koji je smrtno ranjen u bici sa vojskom Eugena Savojskog kod Petrovaradina. Osim njega, tu su sahranjena i dva vojna zapovednika beogradske tvrđave. Sa unutrašnje strane zida, pored Defterdarove kapije, nalazi se Česma Mehmed Paše Sokolovića, Velikog vezira srpskog porekla koji je služio 3 turska Sultana (između ostalih i Sulejmana Veličanstvenog koji je uspeo da od hrišćana osvoji Beograd). Nekada se pored česme nalazila glavna džamija u Gornjem gradu.
Rimski bunar: Misteriozna građevina duboka 60 metara (10m ispod dna reke Save) prečnika 3,40m, današnji oblik je dobila za vreme Austrijske vlasti početkom 18. veka. Od vrha bunara do njegovog dna spušta se dvostruko spiralno stepenište. Mnogi su nestali u njegovoj sablasnoj vodi koja uglavnom potiče od sakupljene kišnice. Alfred Hičkok je bio fasciniran jezivošću ovog mesta na kome je izvršena jedna od najsurovijih kazni u istoriji tvrđave.

Crkva Ružica - Hram rođenja Presvete Bogorodice: Najstarija je crkva (koja još uvek postoji na istom mestu) u Beogradu. Posle osmanskog osvajanja 1521. godine pretvorena je u barutni magacin. Ponovo postaje crkva kada su Srbi 1867. godine preuzeli tvrđavu. Srušena je u bombardovanju u I svetskom ratu, obnovljena 1925. godine. Od austrougarskih granata i metaka kojima je rušena crkva izlivena su 3 mesingana lustera koja vise u njoj (dodate su i sablje i bajoneti). Ispred crkve se nalaze skulpture dva srpska vojnika: kopljanika Cara Dušana i pešadinca iz Prvog

svetskog rata. Sadašnja crkva  Svete Petke je izgrađena 1937. godine iznad drevne pećinske crkve u kojoj se nalazi čudotvorni izvor. Mošti Svete Petke koju Beograđani veoma poštuju, čuvane su u pećinskoj crkvi sve do 1521. godine kada ih je posle osvajanja Beograda Sultan Sulejman Veličanstveni odneo u Carigrad. U crkvi se danas čuva deo njenih moštiju (dva prsta). Kosti branilaca Beograda (1914-1915. godine) pronađene tokom gradnje crkve smeštene su u obližnju kosturnicu ispod Jakšićeve kule, glavne topovske kule tvrđave iz 1460. godine.

DONJI GRAD: u srednjem veku ovde se nalazilo gradsko naselje sa kućama, crkvama, trgovima i pijacom. Jedan deo je zauzimala i luka za trgovačke i ratne brodove. Ulaz u luku je tokom opsada zatvaran lancem. Današnje zelene površine u Donjem gradu pokrivaju bogat materijal za neka buduća arheološka istraživanja. Skoro svi objekti koji su postojali u Donjem gradu su srušeni ili spaljeni u raznim osvajanjima i bombardovanjima grada. Ostalo ih je samo nekoliko koje možete da obiđete u toku šetnje: Kapija Karla VI (izgrađena 1736. godine kao svečani ulaz u Donji grad, posvećena habsburškom Caru čija je vojska osvojila Beograd 1717), Planetarijum Astronomskog društva "Ruđer Bošković" koji se nalazi se u zgradi Turskog kupatila s kraja 18. veka), ostaci beogradske mitropolije...

Tu je i veliki barutni magacin - Barutana, ukopana u stenu ispod tvrđave i okružena debelim zidom. Izgradili su ga Austrijanci 1720. godine. Posle obnavljanja, ovaj prostor služi za izlaganje kamenih spomenika, sarkofaga i žrtvenika iz doba Rimskog carstva pronađenih na teritoriji Beograda i okoline od 1 do 4. veka NE, (u to vreme se ispod današnje

barutane nalazilo svetilište posvećeno Mitri). Ovde možete da vidite i "Jonin sarkofag", najstariji pronađeni artefakt sa hrišćanskim simbolima na teritoriji Beograda. Radno vreme: Uto-Ned. 12-17. Kula Nebojša je izgrađena 1460. godine kao topovska kula, za vreme osmanske vlasti pretvorena je u tamnicu i mučionicu u kojoj je pored brojnih drugih rodoljuba raznih nacionalnosti 1789. godine ubijen i grčki revolucionar i pesnik Riga od Fere. Kula je nedavno renovirana tako da više ne može da se doživi autentični ambijent. Multimedijalne instalacije na 4 sprata pružaju raznovrsne informacije o Osmanskom carstvu i ustancima protiv njega. U objektu pored kule nalazi se suvenirnica, informativni centar i toalet. Radno vreme: Uto-Ned. 10-20 (zimi 10-18). Ulaznica: 300 dinara, studenti i deca 150 dinara.